Oruç tutarken bazı durumlar kişilerin iradesi dışında gelişebilir ve bu durumlar orucun geçerliliği konusunda kafa karışıklığına neden olabilir. Kusma da bu durumlardan biridir. Özellikle istem dışı gerçekleşen kusma, orucu bozar mı sorusu sıkça merak edilir. Bu yazımızda, istemeyerek kusmanın oruca etkisini, İslam alimlerinin görüşlerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alıyoruz.
İstemeyerek Kusmak Orucu Bozar mı?
Oruçluyken kusmanın oruca etkisi, kusmanın istemli ya da istemsiz olup olmadığına göre değişir. İslam’a göre, oruçlu kişinin bilerek, yani kendi isteğiyle kusması orucu bozar. Ancak istemeden kusan bir kişi için aynı durum geçerli değildir. Çünkü kişinin iradesi dışında gelişen bir olayda sorumluluk aranmaz. Bu nedenle, eğer kusma istemsiz bir şekilde gerçekleşmişse ve kişi kusmuğunu bilerek yutmamışsa orucu bozulmaz. Ancak, kusma sonrası ağızda kalan parçaların bilinçli şekilde yutulması orucu geçersiz kılabilir.
Kusmanın Oruç Üzerindeki Dini Hükmü
Kusmanın oruca etkisi, fıkhi mezheplere göre farklı açılardan değerlendirilmiştir.
Hanefi Mezhebine Göre Kusma
Hanefi mezhebine göre, kişinin kendi isteğiyle ağzının dolusunca kusması orucu bozar. Ancak istemsiz şekilde meydana gelen kusma orucu bozmaz. Eğer kişi istemeden kustuysa ve bu sırada bilerek herhangi bir şeyi yutmadıysa orucuna devam edebilir.
Şafii ve Maliki Mezhebine Göre Kusma
Şafii ve Maliki mezheplerine göre de, kişinin iradesi dışında meydana gelen kusma orucu bozmaz. Ancak, bilerek kusulması durumunda orucun geçersiz olacağı belirtilmiştir. Kusma sırasında ağızda kalan sıvının veya parçacıkların bilinçli olarak yutulması durumunda da oruç bozulmuş sayılır.
Kusmanın Miktarının Oruç Üzerindeki Etkisi
İslam alimleri, kusmanın miktarına da dikkat çekmiştir. Eğer kişinin ağzını dolduracak miktarda bir kusma meydana gelirse ve bu kişi bilerek tekrar yutarsa orucu bozulur. Ancak küçük miktarlarda ve istemsiz olarak gerçekleşen kusmalar orucu etkilemez.
Oruçlu Kişinin Kusma Sonrası Dikkat Etmesi Gerekenler
Oruçlu bir kişi, kusma sonrası bazı hususlara dikkat etmelidir.
Kusmuk Ağızda Kalmışsa Ne Yapılmalı?
Kusma sonrası ağızda kalan maddeler yutulursa oruç bozulabilir. Bu nedenle kişi, ağzını iyice çalkalamalı ve herhangi bir şeyi yutmamaya özen göstermelidir.
Kusma Sonrası Ağız Kuruluğu ve Su İçme İsteği
Kusma sonrasında ağız kuruluğu oluşabilir ve bu durum su içme isteği uyandırabilir. Ancak oruç devam ettiği için kişinin su içmesi orucu bozar. Bu nedenle, ağız çalkalanarak ferahlık sağlanabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
İstemeyerek kusmanın oruca etkisiyle ilgili sıkça sorulan sorular şu şekildedir.
İstemeden kusmak orucu bozar mı?
Hayır, istemeden kusmak orucu bozmaz. Çünkü bu durum kişinin iradesi dışında gelişen bir olaydır. Ancak kusmuğun bilinçli bir şekilde yutulması orucu geçersiz kılabilir.
Kusarken oruç bozulur mu?
Kusma istemli veya istemsiz olmasına göre değerlendirilir. Eğer kişi kendi isteğiyle kusmuşsa orucu bozulur. Ancak istemeden meydana gelmişse oruca devam edebilir.
Kusarken ağızda kalanları yutarsam oruç bozulur mu?
Evet, kusmuk ağızda kaldıktan sonra bilerek yutulursa oruç bozulur. Bu nedenle, kişi ağzını iyice çalkalamalı ve yutmamaya özen göstermelidir.
Oruçluyken mide bulantısı yaşamak orucu bozar mı?
Hayır, mide bulantısı yaşamak orucu bozmaz. Ancak mide bulantısı kusmaya sebep olursa, bu kusmanın istemli veya istemsiz olup olmadığına göre oruç durumu değerlendirilmelidir.
Oruçluyken hastalık nedeniyle kusmak orucu etkiler mi?
Eğer kusma bir hastalık nedeniyle istemsiz olarak meydana gelmişse oruç bozulmaz. Ancak kişi bilerek kendini kusturursa oruç geçersiz olur.
Kusma sonrası su içmek orucu bozar mı?
Evet, kusma sonrası su içmek orucu bozar. Oruçlu kişi susuzluk hissini gidermek için sadece ağzını çalkalayabilir.
Kusma sonrası oruca devam edilmeli mi?
Eğer kusma istemsiz olarak gerçekleşmişse ve ağızda kalan kusmuk yutulmamışsa kişi orucuna devam edebilir. Ancak bilerek kusulmuşsa oruç bozulduğu için günün geri kalanında yeme içmeden kaçınılmalı ve daha sonra kaza orucu tutulmalıdır.
