Oruç tutan bireylerin en çok merak ettiği konulardan biri de ilaç kullanımıdır. Özellikle göze damla damlatmanın orucu bozup bozmadığı konusunda pek çok farklı görüş bulunmaktadır. Bu yazımızda, İslam alimlerinin görüşlerinden yola çıkarak göze damla damlatmanın oruca etkisini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Göze Damla Sıkmak Orucu Bozar mı?
Göze damla sıkmanın orucu bozup bozmadığı konusunda İslam alimleri farklı görüşler öne sürmektedir. Ancak genel kabul gören görüşe göre, göze damlatılan ilaç doğrudan mideye ulaşmadığı için orucu bozmaz. Göz, sindirim sistemine doğrudan bağlı olmadığı için buraya uygulanan bir ilacın orucu bozucu etkisi olmadığı düşünülmektedir. Bununla birlikte, bazı durumlarda damlanın ağızda bir tat bırakması nedeniyle ihtilaflı görüşler de mevcuttur.
Göze Damla Damlatmanın Oruç Üzerindeki Etkisi
Göze damla damlatmanın oruca etkisi konusunda dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunmaktadır.
İslam Alimlerinin Görüşleri
Farklı mezheplerin bu konudaki görüşleri değişkenlik gösterebilmektedir. Hanefi ve Şafii mezheplerine göre, göze damlatılan ilaç orucu bozmaz çünkü göz, sindirim sistemine doğrudan açılan bir organ değildir. Ancak, bazı Maliki ve Hanbeli alimleri, göz damlasının geniz yoluyla mideye ulaşabileceğini ve bu nedenle orucu bozabileceğini belirtmektedir.
Ağızda Tat Hissedilmesi
Bazı durumlarda göze damlatılan ilaç, gözyaşı kanalı aracılığıyla buruna ve oradan da genize ulaşabilir. Eğer kişi damladan sonra ağzında belirgin bir tat hissederse, bu durum bazı alimler tarafından orucun bozulması için gerekçe olarak kabul edilmektedir. Ancak, Hanefi mezhebine göre bu, orucu bozacak seviyede bir durum değildir.
Göze Damla Damlatmanın Oruçluyken Caiz Olup Olmadığı
Göze damla damlatmak, birçok İslam âlimine göre orucu bozmaz ve caiz kabul edilir. Ancak, bazı alimler ihtiyaten bundan kaçınılmasını tavsiye etmektedir. Eğer tedavi amaçlı olarak göz damlası kullanılması gerekiyorsa, kişinin orucunu bozmamak adına gün içinde değil de iftardan sonra damla kullanması önerilmektedir. Ancak bu, sağlık durumuna bağlı bir tercihtir ve doktorun önerileri de dikkate alınmalıdır.
Göze Damla Sıkmanın Oruç Bozmadığına Dair Deliller
Göze damla sıkmanın orucu bozmadığını destekleyen bazı deliller bulunmaktadır.
Göz Sindirim Sistemiyle Doğrudan Bağlantılı Değildir
İslam alimleri, orucu bozan şeylerin mideye ulaşması gerektiğini belirtmiştir. Göz, sindirim sistemine doğrudan bağlı bir organ olmadığı için buraya uygulanan ilaçların orucu bozmayacağı kabul edilmektedir.
Peygamber Efendimizin (s.a.v) Uygulamaları
Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) hadislerinde, göz sürmesi kullanmanın orucu bozmadığına dair rivayetler bulunmaktadır. Bu nedenle, göz damlası da benzer bir hükme tabi tutulmaktadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Göze damla sıkmanın oruca etkisi hakkında merak edilen sorular ve cevapları aşağıda yer almaktadır.
Göze damla damlatmak orucu kesin olarak bozar mı?
Hayır, genel olarak göze damla damlatmak orucu bozmaz. Çünkü göz sindirim sistemiyle doğrudan bağlantılı değildir ve buraya uygulanan ilaçlar mideye ulaşmaz. Ancak, ağızda belirgin bir tat hissedilirse bazı alimlere göre ihtilaflı bir durum olabilir.
Ağızda tat hissedildiğinde oruç bozulur mu?
Hanefi mezhebine göre, göze damla damlattıktan sonra ağızda hafif bir tat hissedilse bile oruç bozulmaz. Ancak bazı alimler, bu durumda orucun bozulabileceğini söylemektedir. Bu yüzden, ağızda belirgin bir tat hissedildiğinde ihtiyaten iftar sonrası kullanılması önerilebilir.
Göz damlası kullanmam gerekiyorsa ne yapmalıyım?
Eğer tıbbi bir gereklilik varsa, oruçlu iken göz damlası kullanılabilir. Ancak, mümkünse iftardan sonra kullanılması daha uygun olabilir. Sağlık açısından düzenli kullanımı gerektiren bir ilaçsa, bir din âlimine danışarak hareket etmek faydalı olacaktır.
Göz sürmesi sürmek de orucu bozar mı?
Peygamber Efendimiz (s.a.v), göz sürmesi sürmenin orucu bozmadığını bildirmiştir. Aynı mantıkla, göz damlasının da orucu bozmadığı söylenebilir.
Göz damlasının içinde ilaç bulunması orucun hükmünü değiştirir mi?
Hayır, göz damlasının ilaç içerip içermemesi orucun bozulması açısından fark yaratmaz. Önemli olan, damlanın mideye ulaşmamasıdır. Genel görüş, göz damlasının orucu bozmadığı yönündedir.
Göz yaşı ile göz damlası arasında fark var mıdır?
Evet, gözyaşı doğal bir vücut salgısıdır ve orucu bozmaz. Göz damlası ise harici bir madde olduğu için bazı tartışmalara yol açmaktadır. Ancak yine de çoğu âlim tarafından orucu bozmadığı kabul edilmektedir.
Oruçluyken başka hangi ilaç türleri orucu bozmaz?
Oruçluyken kullanılan burun spreyi, kulak damlası ve enjeksiyon gibi ilaçlar da mideye doğrudan ulaşmadıkları sürece orucu bozmaz. Ancak, bazı mezhepler burun spreyi konusunda ihtiyatlı yaklaşmaktadır.
Göze damla damlatmaktan şüpheye düşen bir kişi ne yapmalıdır?
Şüpheye düşen bir kişi, güvenilir bir din âlimine danışarak hareket etmelidir. Eğer orucun bozulduğundan emin olunursa, kaza orucu tutulabilir. Ancak çoğu durumda göz damlası orucu bozmadığı için herhangi bir telafiye gerek yoktur.
