Oruç ibadetini yerine getiren kişiler, gün içinde belirli kurallara uymak zorundadır. Bu kurallar arasında, vücuda herhangi bir besleyici veya doğrudan mideye ulaşan maddenin girmemesi gerekliliği bulunmaktadır. Ancak göz damlası gibi tıbbi uygulamalar orucu bozup bozmadığı konusunda sıkça merak edilen konular arasındadır. Bu yazımızda, göze damla koymanın oruca etkisini, dini ve tıbbi açıdan ele alacağız.
Göze Damla Koymak Orucu Bozar mı?
Göze damla damlatmak, orucun geçerliliği konusunda kafa karışıklığına neden olan durumlardan biridir. Diyanet İşleri Başkanlığı ve İslam alimlerinin fetvalarına göre, göze damla koymak orucu bozmaz. Bunun temel sebebi, göz ile mide arasında doğrudan bir bağlantının olmaması ve göz yoluyla alınan maddelerin besleyici özellik taşımamasıdır. Ancak bazı alimler, göz damlasının boğaza acı veya tatlı bir tat bırakması durumunda ihtiyaten orucun bozulabileceğini savunmaktadır.
Göz Damlasının Orucu Bozup Bozmaması Konusunda Farklı Görüşler
Göze damla koymanın orucu bozup bozmadığı konusunda farklı mezheplerin ve İslam alimlerinin görüşleri bulunmaktadır.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, göze damla damlatmak orucu bozmaz. Çünkü göz, doğal bir giriş noktası olarak kabul edilmez ve göz yoluyla alınan maddeler doğrudan mideye ulaşmaz. Ancak boğazda belirgin bir tat hissedilmesi durumunda bazı alimler, ihtiyaten orucun kaza edilmesini önermektedir.
Şafii ve Maliki Mezhebine Göre
Şafii ve Maliki mezheplerine göre de göze damla damlatmak orucu bozmaz. Çünkü göz, sindirim sistemine doğrudan bağlı bir organ değildir. Ancak ağızda veya boğazda belirgin bir tat hissedilmesi durumunda orucun bozulabileceği belirtilmiştir.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebine göre, vücuda herhangi bir yoldan giren sıvı maddelerin orucu bozabileceği görüşü benimsenmiştir. Bu nedenle, göz damlasının mideye ulaşmasa bile orucu bozabileceğini savunan Hanbeli alimleri bulunmaktadır. Ancak bu görüş, diğer mezhepler tarafından yaygın olarak kabul görmemektedir.
Göz Damlasının Oruca Etkisi Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi
Göz damlalarının büyük bir kısmı, göz yüzeyinde kalır ve kana karışma oranı oldukça düşüktür. Tıbbi araştırmalar, göz yoluyla alınan ilaçların büyük bir kısmının mideye ulaşmadığını ortaya koymaktadır. Ancak gözyaşı kanalları aracılığıyla boğaza hafif bir tat gelmesi mümkündür. Bu durumda bile, besleyici bir madde alınmadığı için oruç bozulmuş sayılmaz.
Göz Damlası Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Oruçlu bir kişi, göz damlası kullanırken bazı hususlara dikkat ederek şüpheleri ortadan kaldırabilir.
Damla Kullanımını İftardan Sonraya Bırakmak
Eğer kişinin göz damlası kullanması zorunlu değilse ve bekleyebiliyorsa, iftardan sonra kullanması ihtilaflardan kaçınmak adına daha güvenli bir yol olabilir.
Boğaza Tat Gelip Gelmediğini Kontrol Etmek
Eğer damla damlatıldıktan sonra boğazda belirgin bir tat hissediliyorsa, tükürmek veya ağız çalkalamak ihtiyaten önerilebilir. Ancak bu, orucun bozulduğu anlamına gelmez.
Doktor Tavsiyesine Uygun Hareket Etmek
Eğer göz damlası kullanımı zorunlu bir tedavi gerektiriyorsa, kişinin sağlığını riske atmaması gerekir. İslam’da hastaların oruç tutmaması ve daha sonra kaza yapması ruhsat olarak tanınmıştır.
Sıkça Sorulan Sorular
Göze damla koymakla ilgili en çok merak edilen sorular ve yanıtları aşağıda verilmiştir.
Göze damla damlatmak orucu bozar mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı ve İslam alimlerinin büyük çoğunluğu, göze damla damlatmanın orucu bozmadığını belirtmektedir. Çünkü göz ile mide arasında doğrudan bir bağlantı bulunmamaktadır.
Göz damlası kullanırken boğazda tat hissedilirse oruç bozulur mu?
Boğazda hafif bir tat hissedilse bile, göz damlası besleyici bir madde içermediğinden dolayı orucu bozmaz. Ancak bazı alimler, ihtiyaten kaza edilmesini tavsiye etmektedir.
Oruçluyken göz damlası kullanmak caiz mi?
Evet, oruçluyken göz damlası kullanmak caizdir. Sağlık açısından zorunlu olan tedavilerin oruca engel olmaması esastır.
Göz damlası yerine göz merhemi kullanılırsa oruç bozulur mu?
Göz merhemi de tıpkı göz damlası gibi sindirim sistemine doğrudan ulaşmadığı için orucu bozmaz. Ancak boğaza belirgin bir tat gelmesi durumunda bazı alimler ihtiyaten kaza önerisinde bulunabilir.
Göz tansiyonu veya enfeksiyon nedeniyle göz damlası kullanmak zorunda olanlar ne yapmalı?
Eğer göz damlası kullanımı sağlık açısından zorunluysa, kişi oruç tutmaya devam edebilir. Ancak tedavi sürecinde oruç tutamayacak durumda olan kişiler, daha sonra kaza orucu tutabilir.
Göze sürme veya makyaj yapmak orucu bozar mı?
Göze sürme çekmek, makyaj yapmak veya göz çevresine krem sürmek orucu bozmaz. Çünkü bu maddeler sindirim sistemine ulaşmaz.
Tıbbi operasyonlardan sonra göz damlası kullanmak orucu etkiler mi?
Eğer göz damlası doktor tavsiyesiyle kullanılıyorsa ve kişinin sağlığı için gerekli bir tedavi sürecinin parçasıysa, oruç tutmak yerine daha sonra kaza yapılması önerilebilir. Ancak göz damlasının tek başına orucu bozmadığı kabul edilmektedir.
