Oruç tutan kişilerin en çok merak ettiği konulardan biri de balgam yutmanın veya kusmanın orucu bozup bozmadığıdır. Özellikle mide rahatsızlıkları, solunum yolu hastalıkları veya alerjik durumlar nedeniyle balgam oluşumu yaygın bir durumdur. Peki, balgam yutmak ya da kusmak oruca zarar verir mi? Bu yazımızda, İslam dininde oruçla ilgili kurallar çerçevesinde balgamın hükmünü ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu konudaki açıklamalarını ele alıyoruz.
Balgam Kusmak Orucu Bozar mı?
Oruç ibadeti sırasında mideye dışarıdan herhangi bir şey girmemesi gerekmektedir. Ancak, insan vücudu doğal olarak bazı salgılar üretir ve bu salgılar bazen istemsiz şekilde yutulabilir veya dışarı atılabilir. Balgam da bu salgılardan biridir ve kişinin isteği dışında ağız boşluğuna ulaşabilir. Diyanet İşleri Başkanlığı’na göre, balgam yutmak orucu bozmaz. Ancak, balgam ağız boşluğuna ulaştıktan sonra bilinçli bir şekilde yutulursa bazı mezheplere göre orucun bozulabileceği görüşü bulunmaktadır.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na Göre Balgam Kusmak Orucu Bozar mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın fetvalarına göre, balgamın oruca etkisi konusunda temel belirleyici unsur, balgamın nerede olduğu ve nasıl hareket ettiğidir. Eğer balgam henüz boğazda veya ağız boşluğuna ulaşmadan yutulmuşsa, bu durum orucu bozmaz. Ancak, ağız boşluğuna çıktıktan sonra bilerek yutulması konusunda farklı yorumlar bulunmaktadır.
Balgam Yutmanın Oruca Etkisi
Diyanet’e göre, balgamın yutulması orucu bozmaz çünkü bu durum, kişinin kendi isteğiyle dışarıdan bir şey alması anlamına gelmez. Balgam, vücudun doğal salgılarından biri olduğu için orucu bozucu bir madde olarak değerlendirilmez.
Balgamın Ağız Boşluğuna Gelmesi ve Yutulması
Eğer balgam ağız boşluğuna kadar ulaşmışsa ve kişi bunu bilerek yutarsa, Hanefi mezhebine göre oruç bozulmaz. Ancak bazı mezhepler, ağız boşluğuna ulaşan balgamın dışarı atılması gerektiğini savunur.
Balgam Kusmak ile Normal Kusma Arasındaki Fark
Balgam kusmak ve normal kusma, oruç açısından farklı değerlendirilmesi gereken iki durumdur.
Balgam Kusmak
Balgam kusmak, genellikle solunum yollarında biriken mukusun mideye ulaşmadan dışarı atılması durumudur. Bu, bir hastalık belirtisi olabileceği gibi, tamamen doğal bir süreç de olabilir. Diyanet’e göre, balgamın yutulması orucu bozmadığı gibi, balgamın dışarı atılması da orucu etkilemez.
Normal Kusma
Normal kusma ise mide içeriğinin ağız yoluyla dışarı çıkmasıdır. Eğer kişi istem dışı bir şekilde kusarsa ve kusmuğu tekrar yutmazsa orucu bozulmaz. Ancak, kusma bilinçli olarak gerçekleştirilirse, İslam alimleri bunun orucu bozduğunu belirtmektedir.
Mezheplere Göre Balgam Kusmanın Oruca Etkisi
Balgamın oruca etkisi konusunda mezhepler arasında bazı farklılıklar bulunmaktadır.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, balgam ağız boşluğuna ulaşsa bile yutulması orucu bozmaz. Çünkü balgam, vücudun kendi salgısıdır ve dışarıdan alınan bir madde değildir. Ancak, ağız boşluğuna gelmiş olan balgamın dışarı atılması daha iyi kabul edilir.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebine göre, balgam boğazdan geçerken yutulursa orucu bozmaz. Ancak, balgam ağız boşluğuna ulaştıktan sonra bilinçli bir şekilde yutulursa, orucun bozulacağı görüşü hakimdir. Bu nedenle, Şafii mezhebine mensup kişilerin ağızlarına gelen balgamı tükürerek dışarı atmaları önerilir.
Maliki ve Hanbeli Mezheplerine Göre
Maliki ve Hanbeli mezhepleri, balgamın yutulmasını orucu bozan bir durum olarak görmez. Onlara göre, balgam vücudun doğal bir salgısı olduğu için yutulması oruca zarar vermez.
Balgam Kusmak Orucu Bozarsa Ne Yapılmalıdır?
Eğer kişi balgam kusarken midesinden gelen bir sıvıyı da fark ederse ve bu sıvı ağız boşluğuna ulaştıktan sonra tekrar yutulursa, bu durumda oruç bozulmuş olabilir. Ancak, böyle bir durumda oruç kasten bozulmadığı için yalnızca kazası gerekir ve kefaret gerekmez. Eğer kişi istemsiz bir şekilde balgam kusarsa ve yuttuğunu fark ederse, bu durumda oruç geçerliliğini korur.
Sıkça Sorulan Sorular
Balgam yutmak ve kusmak orucu etkileyip etkilemediği konusunda sık sorulan soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Balgam yutmak orucu bozar mı?
Diyanet İşleri Başkanlığı’na göre, balgam yutmak orucu bozmaz. Çünkü balgam, vücudun kendi salgılarından biridir ve dışarıdan alınan bir madde değildir.
Balgam kusmak orucu bozar mı?
Hayır, balgam kusmak orucu bozmaz. Çünkü bu durum, kişinin isteği dışında gerçekleşen doğal bir reflekstir. Ancak, balgamın içinde mide sıvısı olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Ağız boşluğuna gelen balgam yutulursa oruç bozulur mu?
Hanefi mezhebine göre, ağız boşluğuna gelen balgam yutulursa oruç bozulmaz. Ancak, Şafii mezhebine göre, ağız boşluğuna gelen balgamı yutmak orucu bozar.
Normal kusma orucu bozar mı?
Eğer kusma istem dışı gerçekleşirse orucu bozmaz. Ancak, kişi kendi isteğiyle kusarsa oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir.
Boğazda balgam birikmesi oruca zarar verir mi?
Hayır, boğazda balgam birikmesi ve bunun refleks olarak yutulması orucu bozmaz. Ancak, kişi bunu bilerek yutarsa mezhepler arasında farklı görüşler bulunmaktadır.
Ağızdan gelen balgamı tükürmek gerekir mi?
Hanefi mezhebine göre balgamı yutmak orucu bozmaz, ancak tükürmek daha iyi kabul edilir. Şafii mezhebinde ise ağız boşluğuna gelen balgamın tükürülmesi gerekir.
Balgamla birlikte mide suyu gelirse oruç bozulur mu?
Eğer balgamla birlikte mide suyu gelirse ve kişi bunu yutarsa, oruç bozulabilir. Ancak, mide suyu dışarı atılırsa oruç geçerliliğini korur.
Bu yazımızda, balgam kusmanın oruca etkisini İslam alimlerinin ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görüşleri doğrultusunda detaylı bir şekilde ele aldık. Balgam yutmak genellikle orucu bozmazken, ağız boşluğuna gelen balgamı yutmanın hükmü mezheplere göre değişiklik göstermektedir.
